ARTIKEL
INSIDEN SERANGAN PENGGANAS DI DEWAN BANDARAYA CROCUS
DI WILAYAH MOSCOW, RUSIA
PENDAHULUAN
Pada 22 Mac 24 lebih kurang sekitar jam 2000, Rusia telah dikejutkan dengan insiden serangan keganasan yang telah sekian lama tidak berlaku. Insiden serangan keganasan pada kali ini telah berlaku di Dewan Bandaraya Crocus di wilayah Moscow. Dewan Bandaraya ini diserang oleh pengganas semasa sedang menganjurkan satu konsert. Pengganas dilihat menyerbu masuk ke dalam dewan ini dan terus melepaskan tembakan secara rambang ke arah orang awam yang berada di dalam dewan berkenaan.
Lokasi insiden di Dewan Bandaraya Crocus, Moscow
Insiden ini telah menyebabkan seramai lebih kurang 137 orang awam terbunuh dan lebih 100 orang yang lain tercedera. Difahamkan, kumpulan pengganas dikenali sebagai Islamic State in Khorosan Province (ISKP) telah mengaku bertanggungjawab di atas serangan yang berlaku di Moscow itu. Kumpulan ISKP mengeluarkan satu kenyataan menerusi platform Telegram Amaq, iaitu salah satu dari media yang mempunyai hubungan dengan kumpulan ini. Akan tetapi, tiada sebarang maklum balas dari Pihak Rusia mengenai kenyataan yang dikeluarkan oleh ISKP ini.
SEJARAH INSIDEN SERANGAN YANG PERNAH BERLAKU DI RUSIA
Rusia merupakan sebuah kuasa besar dunia yang mempunyai ekonomi, politik, sosio – ekonomi, dan pertahanan yang baik. Namun begitu, ianya tidak menghalang negara sehebat Rusia ini bebas dari ancaman keganasan. Antara insiden serangan keganasan yang pernah berlaku adalah seperti berikut:
- Apartment Bombings (1999)- Pada 13 Sept 99, satu letupan bom telah berlaku di sebuah bangunan pangsapuri lapan tingkat di kawasan tenggara Moscow. Insiden letupan bom tersebut telah meragut nyawa seramai 118 orang dan mengakibatkan ramai tercedera ekoran daripada impak bom berkenaan. Puak militan dari republik Chechya dikatakan bertanggungjawab melakukan insiden pengeboman di pangsapuri tersebut berdasarkan laporan daripada pihak Moscow. Presiden Rusia, Vladimir Putin dilaporkan telah mengguna pakai serangan tersebut sebagai permulaan kepada proses kempen beliau dalam menumpaskan pemberontakan puak militan di Chechya.
- Dubrovka Theatre Crisis (2002) – Pada 23 Okt 02, Pada 23 Okt 02, Rusia dikejutkan dengan satu insiden pengepungan di Teater Dubrovka oleh Militan Chencen yang diketuai oleh Movsar Barayev. Seramai 40 orang militan terlibat dalam insiden ini. Anggaran seramai 912 orang telah dijadikan tebusan oleh Militan Chechen. Insiden ini berakhir apabila Pasukan Keselamatan (PK) Rusia mengambil keputusan dengan mengepam gas ke dalam dewan tersebut sebelum menyerbu masuk dan menumpaskan kesemua militan. Ekoran daripada insiden ini, 130 tebusan dilaporkan terkorban.
Serangan Pengebom Berani Mati di Tushino (2003) – Pada 5 Jul 03, sekurang-kurangnya 16 orang maut manakala lebih daripada 20 cedera parah apabila terdapat 2 orang wanita pengebom berani mati berjaya melaksanakan misi pengeboman mereka dengan meletupkan diri semasa sedang berlangsungnya sebuah konsert di kawasan lapangan terbang Tushino. Kedua-dua wanita tersebut meletupkan diri berdekatan kaunter tiket di pintu masuk utama konsert berkenaan. Daripada penemuan passport yang ditemui di mayat suspek, PK Rusia mengenal pasti salah seorang suspek pengebom berani mati ini sebagai Zalikhan Elikhadzhiyeva, 20, dari perkampungan Chechen di Kurchaloi. Pihak Rusia mendakwa bahawa puak militan Chenchen bertanggungjawab ke atas insiden pengeboman ini.
- Moscow Metro Bombing (2004) – Pada 6 Feb 04, kira-kira seramai 39 orang terbunuh dan sekurang-kurangnya 120 cedera dalam satu serangan pengeboman berani mati yang berlaku di stesen kereta api bawah tanah Avtozavodskaya di Laluan Zamoskvoretskaya di Moscow. Pelaku bertindak melakukan serangan ketika orang ramai sedang sibuk menggunakan perkhidmatan awam tersebut. Presiden Vladimir Putin yang baru sahaja memenangi pilihan raya mendakwa bahawa militan Chechen merupakan dalang disebalik insiden pengeboman tersebut. Namun, pemimpin militan Chechen menafikan penglibatan mereka dalam insiden itu.
Beslan School Siege (2004) – Militan Chenchen masih meneruskan serangan keganasan terhadap Rusia. Pada 1 Sep 04, militan ini telah menyerbu masuk sebuah sekolah di Beslan iaitu sebuah bandar terletak di Caucasus Utara. Mereka telah menjadikan hampir 1000 orang sebagai tebusan yang terdiri daripada pelajar – pelajar sekolah. Puak militan ini juga telah bertindak dengan meletakkan bahan letupan di dalam bangunan berkenaan. Impak daripada insiden ini, dianggarkan seramai 330 terbunuh termasuk 186 orang kanak – kanak dan 700 lagi cedera.
Nevsky Express Bombings (2009) –Pengeboman Nevsky Express berlaku pada 27 Nov 09 apabila bom meletup di bawah kereta api berkelajuan tinggi yang bergerak antara bandar Rusia Moscow dan Saint Petersburg menyebabkan ia tergelincir berhampiran bandar Bologoye, Wilayah Tver. Laporan daripada pihak berkuasa Rusia menyatakan bahawa serangan bom ini telah mengakibatkan 39 orang terbunuh dan 95 lagi cedera. Militan Chechen mengaku bertanggungjawab ke atas serangan ini.
- Metrojet Flight 9268 Crash (2015) – Pada 31 Ok 15, kumpulan pengganas Daesh dikatakan telah meletakkan bom di atas sebuah pesawat penumpang Rusia. Ekoran daripada letupan bom berkenaan, seramai 224 orang penumpang telah terbunuh. Kebanyakkan daripada penumpang yang ada di dalam pesawat tersebut merupakan warga Rusia yang baru pulang bercuti dari Mesir.
LATAR BELAKANG ISLAMIC STATE IN KHOROSAN PROVINCE (ISKP)
ISKP ditubuhkan pada 2014 sebagai kumpulan pembelot dari Al-Qaeda, Tehrik e – Taliban (TTP) dan bekas pejuang Taliban dari Afghanistan dan Pakistan. Pada Januari 2015, Negara Islam Pusat secara rasmi mengumumkan perluasannya secara besar – besaran sehingga masuk ke wilayah Khorasan. ISKP dilaporkan mempunyai seramai 4000 – 6000 ahli yang berdaftar. Tidak jelas siapa yang mengetuai ISKP setelah bekas pemimpin mereka iaitu Sanaullah Ghafari dibunuh oleh Taliban pada 2023. Oleh itu, hubungan antara ahli ISKP dengan kumpulan – kumpulan lain seperti Al-Qaeda dan TTP disifarkan sebagai “kabur”.
ISKP muncul dan lahir dari hegemoni Daesh di tengah – tengah konflik yang telah sedia ada wujud di Afghanistan, Pakistan, dan India. Kemunculan ISKP ini bakal memberi potensi ancaman baharu keganasan kepada negara – negara di luar rantau Asia Selatan.
Islamic State in Khorosan Province (ISKP) telah mendapat pengiktirafan daripada Daesh di Syria. Penggunaan perkataan Khorosan sangat signifikan kepada kumpulan ini. Khorosan merupakan satu tempat dari arah timur yang selalu disebut dalam beberapa hadis menyatakan bahawa akan datangnya tentera yang membawa panji – panji dibawah pimpinanan Imam Mahdi. Hadis ini telah dijadikan naratif dan propaganda oleh kumpulan Daesh
MOTIF SERANGAN/ MENGAPA RUSIA MENJADI SASARAN PENGGANAS
Dasar Luar Rusia dikatakan menjadi satu tanda amaran utama bagi ISKP. Pencerobohan Kesatuan Soviet ke atas Afghanistan, tindakan Rusia di Chechya, hubungan eratnya dengan kerajaan Iran dan Syria, dan elemen penting khususnya operasi ketenteraan yang telah dilakukannya di Syria terhadap kumpulan Daesh dengan menggunakan tentera upahan. Disebabkan semua itu, “perang propaganda meluas” ISKP telah mengalihkan perhatiannya ke Moscow.
Rusia adalah musuh utama Daesh kerana penglibatan global nya dalam menentang Daesh dan sekutunya, terutama melalui operasi ketenteraannya di Syria. Di samping itu, percubaan Rusia untuk membina hubungan baik dengan Taliban Afghanistan juga menjadi pemangkin kepada serangan yang dilakukan oleh Daesh kerana Taliban Afghanistan jelas sekali merupakan musuh utama kepada ISKP.
Awal Mac 24, kedutaan AS di Rusia turut memberi amaran kepada rakyat AS untuk mengelakkan perhimpunan besar kerana terdapat sumber risikan bahawa ISIS-K bertekad untuk menyerang di Rusia dengan menyasarkan perhimpunan besar di Moscow. Dijangkakan Rusia akan memperketatkan kawalan keselamatan bagi mengelakkan serangan keganasan berlaku Insiden ini dijangka akan turut menjejaskan lagi konflik antara Rusia-Ukraine kerana Presiden Rusia telah mendakwa pengganas tersebut cuba bersembunyi dan menuju ke Ukraine walaupun dinafikan oleh Ukraine sebagai satu tuduhan yang tidak berasas.
SUSPEK-SUSPEK DALAM SERANGAN MOSCOW
Suspek-suspek dalam serangan keganasan di Moscow
Keempat – empat suspek kes serangan Dewan Bandaraya Crocus telah ditahan reman ke dalam tahanan pra – perbicaraan sehingga 22 Mei 24. Kesemua mereka di dakwa melakukan serangan keganasan menurut Mahkamah Bidang Kuasa Am Bandar Moscow. Jika sabit kesalahan di bawah Kanun Jenayah Rusia, kesemua mereka yang terlibat bakal menerima hukuman penjara seumur hidup.
Suspek – suspek yang berasal dari Tajikistan ini yang dikenali sebagai Dalerdzhon Mirzoyev (32), Saidakrami Rachabalizoda (30), Shamsidin Fariduni (26) dan Muhammadsobir Faizov (20).
KESAN
Kesiapsiagaan: Jika benar Daesh bertanggungjawab ke atas serangan di Moscow yang telah mengorbankan hampir 130 orang nyawa, ia menampakkan signifikan bahawa kumpulan pengganas ini sedang giat untuk merancana sesuatu tindakan seperti “kemunculan semula”. Bukan itu sahaja, kejadian yang berlaku di Rusia ini pasti memberikan kesan yang amat besar bagi negara – negara di luar sana agar lebih berhati – hati dalam menangani isu yang berkaitan dengan pengganas. Apa yang berlaku di Rusia pasti akan membuka mata pihak kerajaannya agar sentiasa berwaspada dengan apa jua ancaman yang bakal mendatang. Presiden Rusia, Vladimir Putin selaku orang yang mempunyai kuasa mentadbir Rusia harus melihat insiden yang berlaku ini sebagai ancaman terus terhadap kepimpinannya. Rusia tidak boleh terlalu fokus dengan konfliknya bersama Ukraine kerana tindakan tersebut sedikit sebanyak bakal memberi kesan negatif dan membuka ruang bagi kumpulan pengganas memperluaskan ideologi dan naratif disamping melancarkan serangan keganasan terhadap negara berkaitan.
Ideologi: ISKP secara konsisten telah menunjukkan cita – citanya untuk berkembang menjadi sebuah entiti pengganas serantau yang berkuasa. Hal ini dilihat apabila mereka boleh mengarahkan serangan dan melakukan pencerebohan terhadap negara seperti Rusia. Serangan keganasan daripada ISKP terhadap Rusia baru – baru ini bukanlah serangan kali pertama yang dilakukan oleh ISKP. Pada tahun 2022, kumpulan ini telah bertindak menyerang kedutaan Rusia yang berada di Kabul. Intihannya, segala serangan keganasan yang terpaksa dihadapi oleh Rusia ini telah membuktikan bahawa kumpulan pengganas menanam sifat kebencian dalam diri mereka terhadap Rusia. Tambahan pula, faktor utama yang paling menarik bagi ISKP untuk melancarkan serangan keganasan terhadap Rusia adalah Taliban. Umum mengetahui bahawa Taliban merupakan saingan sengit bagi Daesh, dan Daesh memandang serius bahawa Rusia mempunyai hubungan yang baik bersama Taliban.
PENUTUP
Insiden serangan pengganas yang berlaku di Moscow jelas membuktikan bahawa ideologi dan naratif kumpulan – kumpulan pengganas ini masih relevan dan diterima oleh segelintir masyarakat di luar sana. Perkara ini bukanlah satu perkara yang boleh diambil mudah dan diinginkan oleh mana – mana negara di dalam dunia. Pengawasan secara sistematik dan menyeluruh harus digunapakai oleh semua khusus bagi pihak berkuasa dalam memerangi pengaruh kumpulan pengganas yang semakin berleluasa.
Di samping itu, kerjasama dalam membenteras pengaruh kumpulan pengganas daripada tersebar memainkan peranan penting dalam usaha untuk menangani elemen terorisme ini. Perkara ini dilihat sebagai satu medium yang tepat yang boleh digunapakai oleh semua pihak. Sebagai contoh, Rusia telah menghubungi rakan sejawatannya di Turki dan Syria dan menjanjikan akan mengadakan kerjasama yang lebih erat dalam memerangi aktiviti keganasan susulan daripada insiden yang berlaku di Moscow.
Hubungan dua hala atau pelbagai hala antara negara-negara juga dilihat perlu diperhalusi secara efektif dalam menangani ancaman keganasan yang mampu menggangu gugat kestabilan dan keharmonian sesebuah negara itu. Kerjasama yang dilaksanakan secara bersama ini dilihat mampu memberi impak besar kepada kumpulan pengganas daripada melaksanakan serangan keganasan. Hal ini juga akan menjadi indikator terbaik dalam membenteras segala aktiviti atau ancaman berunsurkan keganasan yang bakal mendatang.